Een ABC voor leiders in tijden van crisis

Een simpele handleiding

Aanpassingsvermogen

“You can’t change the winds, but can adjust the sails” 
Je kunt het eens zijn met de besluiten van het kabinet of niet, maar ze laten een ongelooflijk aanpassingsvermogen zien. Met 50% van de informatie nemen ze 100% van de beslissingen. Ze hebben een duidelijke koers (‘flatten the curve’) en passen de zeilen aan naar aanleiding van de ontwikkelingen: Martin van Rhijn valt uit als minister, binnen een dag is hij vervangen door Hugo de Jonge. De IC capaciteit schiet tekort, binnen een week is deze verdubbeld. Een crisistijd vraagt aanpassingsvermogen van iedereen, en als leider geeft jij het voorbeeld. Jij bent de kapitein van het schip, je bepaalt de koers en past de zeilen aan. 

Betrouwbaarheid

In onzekere tijden hebben mensen houvast en betrouwbaarheid nodig. Als leider betekent dit: doe wat je zegt, zeg wat je doet en doe geen uitspraken die je niet waar kunt maken. Hoe vaak gebeurt het niet dat we proberen mensen op te beuren met een variant van: ‘Wat naar voor je, maar ik weet zeker dat het goed komt.’ Of nog zo’n goedbedoelde dooddoener: ‘Maak je geen zorgen, ik weet zeker dat je het kan!’ Niet doen! Trap er niet in! Als jij niet 100% zeker weet dat iets goed komt, weet de ander dat ook. Maar wat dan wel? Brene Brown maakt onderscheid tussen Empathie en Sympathie. Met een sympathieke reactie proberen we het ongemak van iemand anders te verzachten door het weg te relativeren of loze beloftes te doen. Hoe goedbedoeld ook, het effect van een sympathieke reactie is verwijdering van elkaar. Een empathische reactie versterkt juist de verbinding tussen mensen. Met een empathische reactie voel je met de ander mee zonder het ongemak van de ander te verzachten. Empathisch reageren is een stuk lastiger omdat je hiervoor contact moet maken met je eigen gevoel. Wat raakt het verhaal van de ander in mij? Empathisch reageren is bijvoorbeeld: “Ik zie dat je er vreselijk tegenop ziet. Ik kan dat niet voor je wegnemen, maar wat ik je wel kan zeggen is dat ik vertrouwen heb dat je je best zult doen en dat je welkom blijft onafhankelijk van de uitkomst” Een empathische reactie versterkt de verbinding tussen mensen. En dit is precies wat mensen nodig hebben in crisistijd.

Contact

In een interview met managementsite zegt Ellen Coopmans, CHRO van bol.com: ‘Ik bel me suf en skype veel meer. Ik laat mezelf horen en zien en stem veel meer dingen af.’ Als leider in crisistijd moet je zichtbaar zijn en contact houden met je medewerkers. In de oertijd leefde mensen in stammen om te overleven. In de tegenwoordige tijd zijn collega’s een soort stamgenoten. En in onzekere tijden, willen we weten dat we bij de stam horen. Dat we niet de enigen zijn die bang of boos zijn en dat er meer mensen zijn die weer eens hard willen lachen. Door contact en verbinding te maken laat jij als leider weten dat mensen erbij horen. En jij geeft het voorbeeld. Niet het voorbeeld dat jij allemaal precies weet hoe het moet, maar het voorbeeld in menselijkheid, met al het gedonder dat erbij hoort. 

Duidelijkheid

In crisistijd geen buzzwords als ‘wendbaar’, ‘eigenaarschap’, ‘lerende organisatie’, of ‘klantgerichtheid. Maar in gewone mensentaal zeggen wat je bedoelt; direct en in duidelijke taal.

Ingrid van Zutphen
April 2020 Contact opnemen